ਬੈਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੌੜਾਂ

ਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰੀਏ - ਹੋਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰੀਏ - ਹੋ!ਤੇਰਾ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾ - ਹੋ!ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਵਾਲਾ - ਹੋ!ਦੁੱਲੇ ਧੀ ਵਿਆਹੀ - ਹੋ!ਸੇਰ ਸੱਕਰ ਆਈ - ਹੋ!ਕੁੜੀ ਦੇ ਬੋਝੇ ਪਾਈ - ਹੋ!ਕੁੜੀ ਦਾ ਲਾਲ ਪਟਾਕਾ - ਹੋ!ਕੁੜੀ ਦਾ ਸਾਲੂ ਪਾਟਾ - ਹੋ!ਸਾਲੂ ਕੌਣ ਸਮੇਟੇ - ਹੋ!ਚਾਚਾ ਗਾਲ੍ਹੀ ਦੇਸੇ - ਹੋ!ਚਾਚੇ ਚੂਰੀ ਕੁੱਟੀ - ਹੋ!ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰਾਂ ਲੁੱਟੀ - ਹੋ!ਜ਼ਿੰਮੀਦਾਰ ਸਦਾਓ - ਹੋ!ਗਿਣ ਗਿਣ ਪੌਲੇ ਲਾਓ - ਹੋ!ਇੱਕ ਪੌਲਾ ਘਟ ਗਿਆ!ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨੱਸ ਗਿਆ - ਹੋ!ਹੁੱਲੇ ਨੀ ਮਾਈਏ ਹੁੱਲੇਹੁੱਲੇ ਨੀ ਮਾਈਏ ਹੁੱਲੇ ।ਇਸ ਬੇਰੀ ਦੇ ਪੱਤਰ ਝੁੱਲੇ...

ਹੁੱਲੇ-ਹੁਲਾਰੇ ਅਜਿਹਾ ਲੋਕ-ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਇਸਤਰੀਆਂ ਹੋਲੀ ਅਤੇ ਲੋਹੜੀ ਜਿਹੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਘੇਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਚਾਵਾਂ-ਉਮੰਗਾਂ ਨਾਲ ਨੱਚਦੀਆਂ ਸਨ। ਪੁਰਾਤਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨਾਚ ਦਾ ਨਾਮ ਹਲੀਸਨ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲੋਕ-ਨਾਚ ਦੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦੇਵ ਦਾਸੀਆਂ ਦੀ ਨਾਚ-ਪ੍ਰਥਾ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨੱਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਸਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਇਸਤਰੀ ਪਿੜ ਵਿੱਚ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਹਰੇਕ ਤੁਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਗ...

ਸੁਖ ਆਮਦਉਹ ਸੱਥਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇਜਿੰਨਾ ਕੱਦ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ, ਓਦੂੰ ਵੀ ਉੱਚਾ ਹੱਸਦੇਗੱਲਾਂ ਹੀ ਗੀਤ ਰਕਾਨੇ, ਮਹਿਫ਼ਿਲ ਸੱਦ ਲੈਨੇ ਆਂਜਦ ਮਰਜੀ ਦੇਖ ਲਈ ਆ ਕੇ, ਹੱਸਦੇ ਹੀ ਰਹਿਨੇ ਆਂਹਾਲੇ ਤੂੰ ਰੰਗ ਨਹੀਂ ਤੱਕਿਆ, ਚੇਤਰ ਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਦਾਤੈਨੂੰ ਵੀ ਮੋਹ ਆਊਗਾ, ਤੂੜੀ ਦਿਆਂ ਕੁੱਪਾਂ ਦਾਕਿੰਨਾ ਹੀ ਵੱਡਾ ਮੰਨਦੇ, ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਗੀਆਂ ਨੂੰਸਾਫੇ ਵਿਚ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖੀਏ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਤੰਗੀਆਂ ਨੂੰਫਿਕਰਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਾ ਮੰਨ ਕੇ, ਸ਼ਾਮੀ ਪੀ ਲੈਨੇ ਆਂਜਦ ਮਰਜੀ ਦੇਖ ਲਈ ਆ ਕੇ, ਹੱਸਦੇ...