13.9 C
Los Angeles
Sunday, November 24, 2024

ਬੋਲੀਆਂ – ਸੋਹਣੀ ਮਹੀਂਵਾਲ

ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਿਆਰਥੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “ਗਿੱਧਾ(1936) ‘ਚੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ

ਊਠਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਰਾਹ ਰੋਕ ਲਏ
ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਜੂਹਾਂ ਮੱਲੀਆਂ
ਮੇਲੇ ਜੈਤੋ ਦੇ
ਸੋਹਣੀਆਂ ਤੇ ਸੱਸੀਆਂ ਚੱਲੀਆਂ


ਨ੍ਹਾਵੇ ਧੋਵੇ ਪਹਿਨੇ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ
ਅਤਰ ਫੁਲੇਲ ਲਗਾਵੇ
ਗਿੱਧੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹੱਸ ਹੱਸ ਆਵੇ
ਮਹੀਂਵਾਲ ਮਹੀਂਵਾਲ ਗਾਵੇ
ਸੋਹਣੀ ਦੀ ਠੋਡੀ ‘ਤੇ
ਮਛਲੀ ਹੁਲਾਰੇ ਖਾਵੇ


ਸੋਹਣੀ ਆ ਗਈ ਵਿੱਚ ਗਿੱਧੇ ਦੇ
ਗਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੌੜ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ
ਲੱਕ ਬੰਨ੍ਹ ਪੱਤਣਾ ‘ਤੇ ਜੁੜੀਆਂ


ਮੱਥਾ ਤੇਰਾ ਚੌਰਸ ਖੂੰਜਾ
ਜਿਉਂ ਮੱਕੀ ਦੇ ਕਿਆਰੇ
ਉੱਠ ਖੜ੍ਹ ਸੋਹਣੀਏ ਨੀ
ਮਹੀਂਵਾਲ ਹਾਕਾਂ ਮਾਰੇ


ਰਾਤ ਹਨੇਰੀ ਲਿਸ਼ਕਣ ਤਾਰੇ
ਕੱਚੇ ਘੜੇ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਤਰਦੀ
ਵੇਖੀਂ ਰੱਬਾ ਖੈਰ ਕਰੀਂ
ਤੇਰੀ ਆਸ ਤੇ ਮੂਲ ਨਾ ਡਰਦੀ


ਕੱਚੇ ਘੜੇ ਨੇ ਖੈਰ ਨਾ ਕੀਤੀ
ਡਾਢਾ ਜੁਲਮ ਕਮਾਇਆ
ਜਿੱਥੇ ਸੋਹਣੀ ਡੁੱਬ ਕੇ ਮਰੀ
ਉੱਥੇ ਮੱਛੀਆਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ


ਸੋਹਣੀ ਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੀਤ ਕੀ ਕਰਨੀ
ਉਹਦਾ ਪ੍ਰੀਤ ਵੀ ਭਰਦੀ ਪਾਣੀ
ਵਿਚ ਝਨਾਵਾਂ ਦੇ
ਸੋਹਣੀ ਆਪ ਡੁੱਬੀ ਰੂਹ ਤਰਦੀ


ਆ ਮਹੀਂਵਾਲਾ, ਪੈਲਾਂ ਪਾਈਏ
ਜਾਨਾਂ ਏਂ ਕਿਉਂ ਮੁਖ ਮੋੜੀ
ਰਲ ਕੇ ਬਹਿ ਮਿੱਤਰਾ
ਰੱਬ ਬਣਾਈ ਜੋੜੀ


ਬੋਲੀਆਂ – 4

ਰੋਟੀ ਲੈਕੇ ਚੱਲੀ ਖੇਤ ਨੂੰਰੰਨ ਖਾਕੇ ਤੁਰੇ ਮਰੋੜੇਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਦੇਮਾਂ ਮੁੱਕੀਆਂਗੱਲਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਦੇ ਉੱਠਣ ਮਰੋੜੇਜੈ ਕੁਰ ਮੋਰਨੀਏਲੜ ਬੱਦਲਾਂ ਨੇ ਜੋੜੇਤਿੱਖੇ ਪੰਜੇ ਦੀ ਪਾਮੇਂ ਰਕਾਬੀਤੁਰਦੀ ਨਾਲ ਮਿਜਾਜਾਂਲੜ ਕੁੜ੍ਹਤੀ ਦੇ ਬਾਂਹ ਨਾਲ ਉੱਡਦੇਨੰਗੀਆਂ ਹੋ ਗੀਆਂ ਢਾਕਾਂਪੰਜ ਸੱਤ ਕਰਮਾਂ ਭਰਗੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚਮਗਰੋਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਾਕਾਂਕਰਾਂ ਅਰਜੋਈਆਂ ਮਿਲਜਾ ਪਟੋਲਿਆਗੁਜ਼ਰ ਗਈਆਂ ਬਰਸਾਤਾਂਨੀ ਦਿਲ ਮਿਲ ਗਿਆਂ ਤੋਂਕਾਹਨੂੰ ਪਰਖਦੀ ਜਾਤਾਂਯਾਰੀ ਲਾਕੇ ਦਗਾ ਕਮਾ ਗਈਤੈਂ ਧਾਰੀ ਬਦਨੀਤੀਅੱਗੇ ਤਾਂ ਲੰਘਦੀ ਹੱਸਦੀ ਖੇਲਦੀਅੱਜ ਨੰਘ ਗਈ ਚੁੱਪ ਕੀਤੀਇਹੋ ਰੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਟ ਸੁਣੀਂਦਾਲਾ ਕੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਤੋੜ ਪਰੀਤੀਦੂਰੋਂ ਰੰਨੇਂ ਸਰਬਤ ਦੀਂਹਦੀਜ਼ਹਿਰ ਬਣੀ ਜਾਂ...

ਬੋਲੀਆਂ – 2

ਬਾਬਲ ਮੇਰੇ ਬਾਗ ਲਵਾਇਆਵਿਚ ਬਹਾਇਆ ਮਾਲੀਬੂਟੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਵੇਫ਼ਲ ਲਗਦਾ ਡਾਲੀ ਡਾਲੀਰੂਪ ਕੁਆਰੀ ਦਾਦਿਨ ਚੜਦੇ ਦੀ ਲਾਲੀਸੁਣ ਵੇ ਬਾਗ ਦਿਆ ਬਾਗ ਬਗੀਚਿਆਸੁਣ ਵੇ ਬਾਗ ਦਿਆ ਮਾਲੀਕਈਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਦੋ ਦੋ ਫੁੱਲ ਲੱਗੇਕਈਆਂ ਦੀ ਝੋਲੀ ਖਾਲੀਰੂਪ ਕੁਆਰੀ ਦਾਦਿਨ ਚੜਦੇ ਦੀ ਲਾਲੀਆਉਣ ਜਾਣ ਨੂੰ ਬੋਤੀ ਲੈ ਲੈਦੁੱਧ ਪੀਣ ਨੂੰ ਬੂਰੀਆਪਣੇ ਕਿਹੜੇ ਬਾਲਕ ਰੋਂਦੇਕੁੱਟ ਖਾਂਵਾਂਗੇ ਚੂਰੀਜੀਹਦਾ ਲੱਕ ਪਤਲਾਉਹ ਹੈ ਮਜਾਜਣ ਪੂਰੀਭੱਤਾ ਲੈ ਕੇ ਤੂੰ ਚੱਲੀ ਸੰਤੀਏਮੱਥੇ ਲੱਗ ਗਿਆ ਤਾਰਾਘੁੰਡ ਚੱਕ ਕੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗੀਕਣਕਾਂ ਲੈਣ ਹੁਲਾਰਾਦਿਲ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਐਂ ਪਿਘਲ ਗਿਆਜਿਉਂ ਬੋਤਲ...

ਰੰਗ ਪੰਜਾਬ ਦੇ

ਉਡੀਕਾਂ ਉਹਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਮੋਹਰਾ ਮਲਮਲ ਦਾ ਸੂਟ ਪਾ ਕੇਵਿੱਚ ਕੱਢੀਆਂ ਨੇ ਗੁਲਾਨਾਰੀ ਬੂਟੀਆਂਜਿਹੜਾ ਮਹਿੰਦੀ ਰੰਗੀ ਵਰਦੀ ਨਾਲ ਮੂੰਗੀਆ ਜੀ ਪੱਗ ਬੰਨਕਰੇ ਬਾਡਰ ਤੇ ਸਖਤ ਡਿਊਟੀਆਂਹਰਿਆਂ ਕਚੂਰਾਂ ਕੋਲ ਭੂਸਲੇ ਜੇ ਬਾਰ ਵਾਲਾਘਸਮੈਲਾ ਘਰ ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਦਾਸੂਹੇ ਸੂਹੇ ਜੋੜੇ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟੀ ਸੰਧੂਰੀ ਰੰਗੀਫੜ੍ਹ ਲਿਆ ਲੜ ਫਿਰ ਆਪ ਦਾਛੱਡ ਜਾਣੇ ਹਰਿਆਲੇ ਵਣ ਤੇ ਪਿੱਪਲਜਿੱਥੇ ਸਖੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀਂਘਾਂ ਝੂਟੀਆਂਸੂਟ ਪਾ ਕੇ ਗਾਜਰੀ,ਲੱਡੂ ਰੰਗੇ,ਬੈਂਗਣੀਦਰਾਣੀਆਂ ਜਠਾਣੀਆਂ ਨੇ ਘੇਰਿਆਕੱਚੇਪੀਲੇ ਸੂਟ ਵਾਲੀ ਸੱਸ ਪਾਣੀ ਵਾਰਿਆਡਿੱਠਾ ਕਣਕੀ ਜਿਹਾ ਓਦੋਂ ਮਾਹੀ ਮੇਰਿਆਗੇਰੂਏ ਜੇ ਸੂਰਜੇ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨੀਂ ਘੇਰਿਆਬੱਦਲੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ...