11.5 C
Los Angeles
Thursday, December 26, 2024

ਕਾਹਲ

ਉਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇ ਆਪਾਂ ਵਿਛੜ ਗਏ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜੀ ਸਕਾਂਗੀ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸੇ ਪਲ ਹੀ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਵਾਂਗੀ ।”
ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਵੀ ਕਿਹਾ, “ਜੇ ਆਪਾਂ ਵਿਛੜ ਗਏ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਜੀ ਨਹੀਂ ਸਕਾਂਗਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸੇ ਪਲ ਹੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਵਾਂਗਾ ।”
ਤੇ ਫਿਰ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਕੁੜੀ ਤੇ ਮੁੰਡਾ ਵਿਛੜ ਗਏ ।
ਵਿਛੱੜਣ ਲੱਗਿਆਂ ਕੁੜੀ ਜ਼ਾਰ ਜ਼ਾਰ ਰੋਈ ।
ਵਿਛੱੜਣ ਲੱਗਿਆਂ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਜ਼ਾਰ ਜ਼ਾਰ ਰੋਇਆ ।

ਕੁੜੀ ਦੂਰ ਤੱਕ ਧੌਣ ਭੁਆਂ ਕੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਵੇਖਦੀ ਅੱਖੋਂ ਉਹਲੇ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੋਲ ਚੇਤੇ ਆਏ, “ਜੇ ਆਪਾਂ ਵਿਛੱੜ ਗਏ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਕ ਪਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜੀ ਸਕਾਂਗਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸੇ ਪਲ ਹੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਵਾਂਗਾ ।”
ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਇਕ ਪਲ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸਾਲਾਂ ਤੇ ਤੈਰ ਗਈ , ਜਿਹੜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਕੁੜੀ ਬਾਝੋਂ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ । “ਹਾਇ ! ਇਹਨਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਪਹਾੜੀ ਭਾਰ ਉਹਦੀ ਕੂਲੀ ਆਤਮਾ ਕਿਵੇਂ ਚੁੱਕੇਗੀ ! ਉਹ ਤਾਂ ਉਸ ਬਾਝੋਂ ਨਹੀਂ ਜੀ ਸਕਣ ਲੱਗਾ ।”
ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਸ ਨੇ ਉਸੇ ਪਲ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ।
ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਮੁੰਡਾ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੜੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਉਡੀਕਣ ਲੱਗਾ ।
ਉਹ ਇਕ ਪਲ ਬੀਤ ਗਿਆ ।
ਕੁੜੀ ਨਾ ਆਈ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਵੀ ਬੀਤ ਗਿਆ ।
ਪਰ ਕੁੜੀ ਨਾ ਆਈ ।
ਇੰਝ ਇਕ ਸਾਲ ਬੀਤ ਗਿਆ ।
ਕੁੜੀ ਫੇਰ ਨਾ ਆਈ ।
ਆਖਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਕ ਉਮਰ ਬੀਤ ਗਈ । ਮੁੰਡਾ ਉਡੀਕਦਾ ਉਡੀਕਦਾ ਬਿਕੁਲ ਥੱਕ ਗਿਆ ਪਰ ਕੁੜੀ ਅਜੇ ਵੀ ਨਾ ਆਈ ।
ਉਹ ਸੋਚਿਆ ; ਭਲਾ ਵੇਖ ਕੇ ਤਾਂ ਆਵਾਂ !
ਤੇ ਉਸ ਵੇਖਿਆ, ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਘਿਰੀ ਬੈਠੀ, ਬਾਤਾਂ ਪਾਉਂਦੀ, ਚਿੱਟੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਉਹ ਕੁੜੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਕੰਬੀ, ਉਠੀ, ਉਸ ਦੇ ਹੋਂਠ ਫੜਕੇ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਜਹਾਨ ਦਾ ਦਰਦ ਇੱਕਠਾ ਕਰਕੇ ਉਹ ਭਰੇ ਗਲੇ ਨਾਲ ਬੋਲੀ, “ਹਾਇ ! ਮੈਂ ਮਰ ਜਾਂ । ਤੂੰ ਕਿੰਨਾ ਕਾਹਲਾ ਏਂ ! ਏਨੀ ਛੇਤੀ ਮੁੜ ਆਇਐਂ ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਹੀ ਵਾਲੀ ਸਾਂ ।”

ਅੰਗ-ਸੰਗ

ਅੱਜ ਭੋਗ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਡੇ ਮੁੰਡੇ ਅਮਰੀਕ ਨੂੰ ਨਾਨਕੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੀ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਾ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਅਦਨੇ ਆਦਮੀ ਦੇ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ; ਜਿਸ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਣਾ। ਪਰ ਜਿਸਦੇ ਕੀਤੇ ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਕੰਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਪਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਹੋਣਾ ਸੀ।ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਜੀਆਂ 'ਤੇ ਲੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਚੁੱਪ...

ਇੱਕ ਰਾਤ ਦੀ ਵਿੱਥ ‘ਤੇ ਖਲੋਤੀ ਰਹਿ ਗਈ ਮੌਤ

"ਭਾ ਜੀ! ਕਦੀ ਸਰਬਜੀਤ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਗਰਮਾ ਗਰਮੀ ਵੀ ਹੋਈ ਸੀ।" ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਚੇਤੇ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਯਾਦ ਨਾ ਆਇਆ। ਸਰਬਜੀਤ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਉੱਚੇ ਪੀੜ੍ਹ ਵਾਲੇ ਹੱਸਦੇ ਦੰਦ ਹੀ ਮੇਰੇ ਚੇਤੇ ਵਿਚ ਲਿਸ਼ਕੇ। ਉਹ ਵਾਲੀਬਾਲ ਖੇਡਦਾ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜ਼ਿਦ ਕੇ ਗੋਲਾ ਸੁੱਟਦਾ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੁੱਛਾਂ ਦੇ ਵੱਟ ਤਿੱਖੇ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਫਿਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਹੋਠ ਮੰਦ ਮੰਦ ਮੁਸਕਰਾ ਰਹੇ ਸਨ। 'ਗਰਮਾ ਗਰਮੀ' ਤਾਂ ਕੋਈ ਮੈਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ...

ਅਸੀਂ ਕੀ ਬਣ ਗਏ

'ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਘੁਸਮੁਸਾ ਅਜੇ ਪਸਰਿਆ ਹੀ ਸੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਚਿੱਤ-ਚੇਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਘੁਸਮੁਸਾ ਇਕ-ਦਮ ਕਾਲੀ ਬੋਲੀ ਰਾਤ ਵਾਂਗ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ 'ਤੇ ਪਸਰ ਜਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਇਹ ਕਾਲੀ-ਬੋਲੀ ਰਾਤ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਉਮਰਾਂ ਜਿੰਨੀ ਲੰਮੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੀਵਾਲੀ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। ਉਂਜ ਲੋਕਾਂ ਇਹੋ ਸਮਝਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਿੱਕੇ ਮੋਟੇ ਪਟਾਕੇ ਹੀ ਚਲਾਏ ਹੋਣਗੇ। ਗੋਲੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤਾਂ ਲੱਗਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਪਰ ਇਹ...