16.8 C
Los Angeles
Friday, May 9, 2025

ਜਿਉਂਦਾ ਜੀਵਨ (1938)

ਕਵੀ ਦੀ……

ਮੁੱਕ ਜਾਵੇ ਸ਼ੋਹਰਤ,
ਨਾ ਮਸਤੀ ਮੁਕਦੀ।
ਝੁਕ ਜਾਣ ਠਮਾਨਾਂ,
ਨਾ ਗਰਦਨ ਬੁਕਦੀ।
ਉੱਕ ਜਾਣ ਨਿਸ਼ਾਨੇ,
ਏਹਦੀ ਜੀਭ ਨਾ ਉਕਦੀ।
ਲਕ ਜਾਵੇ ਬਿਜਲੀ,
ਏਹਦੀ ਵਾਜ ਨਾ ਲੁਕਦੀ।
ਲਹੂ ਜਿੰਦੇ ਸੁੱਕੇ,
ਪਰ ਸਿਆਹੀ ਨਾ ਸੁਕਦੀ।
ਰੁਕ ਜਾਣ ਕਟਾਰਾਂ,
ਪਰ ਕਲਮ ਨਾ ਰੁਕਦੀ।

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲਹਿਰਾਂ (1936)

ਮੰਗਲਾਚਰਣਮੇਰੇ ਮਨ ਨੇ ਏਹੋ ਯਕੀਨ ਕੀਤਾ,ਕਲਪ ਬ੍ਰਿੱਛ ਸੱਚਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦਾ ਨਾਂ।ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਕਰੇ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀਕਾਮਧੇਨ ਹੈ ਓਸ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ।ਮੂੰਹੋਂ ਮੰਗੀਏ ਜੋ ਓਹੀ ਦਾਤ ਮਿਲਦੀ,ਚਿੰਤਾਮਣੀ ਹੈ ਉਸ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ ਨਾਂ।"ਅੰਮ੍ਰਿਤ" ਨਾਸ਼ ਹੋਵੇ ਵਿਘਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ,ਏਸੇ ਵਾਸਤੇ ਲਿਆ ਦਾਤਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ।ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦਾ ਚਾਜਿਵੇਂ ਮੋਰ ਨੂੰ ਰੀਝ ਹੈ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ,ਜਿਵੇਂ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਤਾਰੀਆਂ ਲਾਣ ਦਾ ਚਾ ।ਜਿਵੇਂ ਚੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ ਚਕੋਰ ਰੱਖੇ,ਜਿਵੇਂ ਹੰਸ ਤਾਈਂ ਮੋਤੀ ਖਾਣ ਦਾ ਚਾ ।ਧਨੀ ਹੋਣ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਚੇ,ਜਿਵੇਂ ਬੀਰ ਨੂੰ ਜੰਗ...

ਸੁਨੇਹੁੜੇ (1955)

ਨੂਰਡੰਗਾਂ ਦਾ ਸੀ ਭਰਿਆ ਛੱਤਾਇਕ ਦਿਹਾੜੇ ਕੱਤਕ ਆਇਆਆਣ ਮਾਖਿਓਂ ਚੋਇਆ ।ਚੰਨੋਂ ਚਿੱਟੇ ਅੰਗ ਜ਼ਿਮੀ ਦੇਸਭਣਾਂ, ਕਿਰਣਾਂ ਸੂਰਜ ਵਿਚੋਂਰੰਗ ਕਿਰਮਚੀ ਢੋਇਆ ।ਸਭਣਾਂ ਰੋਗਾਂ ਕਾਮਣ ਪਾਇਆਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਝੁੰਮਰ ਬੱਧਾਵਣ ੜ੍ਰਿਣ ਆ ਕੇ ਮੋਹਿਆ ।ਵੇਲ ਰੁੱਖ ਦੇ ਗਲ ਨੂੰ ਲੱਗੀਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਠ ਸੁਗੰਧੀਹੱਥ ਪੌਣ ਦਾ ਛੋਹਿਆ ।ਦੋਵੇਂ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਰੁਸ਼ਨਾਏਦੋ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਾ ਆ ਕੇਨੂਰ ਗੁਆਚਾ ਹੋਇਆ ।ਵੇ ਪਰਦੇਸੀਆਪੂਰਬ ਨੇ ਕੁਝ ਲੱਭਿਆਕਿਹੜੇ ਅੰਬਰ ਫੋਲ!ਜਿਉਂ ਹੱਥ ਕਟੋਰਾ ਦੁੱਧ ਦਾਵਿਚ ਕੇਸਰ ਦਿੱਤਾ ਘੋਲ।ਚਾਨਣ ਲਿੱਪੀ ਰਾਤ ਨੇਸੱਤ ਸਗੰਧਾਂ ਡੋਹਲਅੰਬਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੱਕੀਆਂਤਾਰਿਆਂ ਲਾ ਲਏ ਬੋਹਲਆਸਾਂ...

ਕਸਤੂਰੀ (1959)

ਚੇਤਰਚੇਤਰ ਦਾ ਵਣਜਾਰਾ ਆਇਆਬੁਚਕੀ ਮੋਢੇ ਚਾਈ ਵੇਅਸਾਂ ਵਿਹਾਜੀ ਪਿਆਰ-ਕਥੂਰੀਵੇਂਹਦੀ ਰਹੀ ਲੁਕਾਈ ਵੇਸਾਡਾ ਵਣਜ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰਕੱਲ੍ਹ ਹੱਸਦੀ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਦੁਨੀਆਂਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂਚੁਟਕੀ ਮੰਗਣ ਆਈ ਵੇਬਿਰਹਾ ਦਾ ਇੱਕ ਖਰਲ ਬਲੌਰੀਜਿੰਦੜੀ ਦਾ ਅਸਾਂ ਸੁਰਮਾ ਪੀਠਾਰੋਜ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰਬਰ ਆ ਕੇਮੰਗਦਾ ਇਕ ਸਲਾਈ ਵੇਦੋ ਅੱਖੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰਕੱਲ੍ਹ ਅਸਾਂ ਸੁਪਨੇ ਘੋਲੇਇਹ ਧਰਤੀ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵੇਹੜੇਚੁੰਨੀ ਰੰਗਣ ਆਈ ਵੇਕੱਖ ਕਾਣ ਦੀ ਝੁੱਗੀ ਸਾਡੀਜਿੰਦ ਦਾ ਮੂੜ੍ਹਾ ਕਿੱਥੇ ਡਾਹੀਏਸਾਡੇ ਘਰ ਅੱਜ ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਦੀਚਿਣਗ ਪ੍ਰਾਹੁਣੀ ਆਈ ਵੇਸਾਡੀ ਅੱਗ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰਸੂਰਜ ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਆਇਆਉਸ ਨੇ...