22 C
Los Angeles
Sunday, March 9, 2025

ਜਿਉਂਦਾ ਜੀਵਨ (1938)

ਕਵੀ ਦੀ……

ਮੁੱਕ ਜਾਵੇ ਸ਼ੋਹਰਤ,
ਨਾ ਮਸਤੀ ਮੁਕਦੀ।
ਝੁਕ ਜਾਣ ਠਮਾਨਾਂ,
ਨਾ ਗਰਦਨ ਬੁਕਦੀ।
ਉੱਕ ਜਾਣ ਨਿਸ਼ਾਨੇ,
ਏਹਦੀ ਜੀਭ ਨਾ ਉਕਦੀ।
ਲਕ ਜਾਵੇ ਬਿਜਲੀ,
ਏਹਦੀ ਵਾਜ ਨਾ ਲੁਕਦੀ।
ਲਹੂ ਜਿੰਦੇ ਸੁੱਕੇ,
ਪਰ ਸਿਆਹੀ ਨਾ ਸੁਕਦੀ।
ਰੁਕ ਜਾਣ ਕਟਾਰਾਂ,
ਪਰ ਕਲਮ ਨਾ ਰੁਕਦੀ।

ਸਰਘੀ ਵੇਲਾ (1951)

ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤਕੌਲਾਂ ਭਰੀ ਸਵੇਰ ਹੈ ਮੇਰੀਰਾਤ ਮੇਰੀ ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ,ਮੈ ਹਾਂ, ਵਾਜ ਮੇਰੀ ਧਰਤੀ ਦੀਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਬਾਤ ।ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।ਹਰ ਪੱਤਰ ਦੀ ਮਹਿਕ ਅੰਦਰੋਂਮਹਿਕ ਮੇਰੇ ਸਾਹਵਾਂ ਦੀ ਆਵੇ,ਹਰ ਸਿੱਟੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚੋਂਮੇਰੇ ਅੰਗ ਪਾਂਦੇ ਨੇ ਝਾਤ ।ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱਧੀ ਜ਼ੋਰੀਂ ਬੀਜੇਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱਧੀ ਜਬਰੀ ਹਿੱਕੇਬਹੁਤ ਹੋ ਗਿਅਂ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾਮੇਰੇ ਅੰਨ ਦਾ ਘਾਤ ।ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।ਅੱਖੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਛੰਡੇਹੋਠਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਿੰਨਤ ਝਾੜੀ,ਆਪੇ ਦਾਰੂ ਆਪੇ ਦਰਮਲਆਪੇ ਪੁੱਛੀ ਵਾਤ ।ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।ਹੱਸ ਪਈ ਮੇਰੀ ਹਾੜੀ ਸੌਣੀਹੱਸ...

ਸੁਨੇਹੁੜੇ (1955)

ਨੂਰਡੰਗਾਂ ਦਾ ਸੀ ਭਰਿਆ ਛੱਤਾਇਕ ਦਿਹਾੜੇ ਕੱਤਕ ਆਇਆਆਣ ਮਾਖਿਓਂ ਚੋਇਆ ।ਚੰਨੋਂ ਚਿੱਟੇ ਅੰਗ ਜ਼ਿਮੀ ਦੇਸਭਣਾਂ, ਕਿਰਣਾਂ ਸੂਰਜ ਵਿਚੋਂਰੰਗ ਕਿਰਮਚੀ ਢੋਇਆ ।ਸਭਣਾਂ ਰੋਗਾਂ ਕਾਮਣ ਪਾਇਆਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਝੁੰਮਰ ਬੱਧਾਵਣ ੜ੍ਰਿਣ ਆ ਕੇ ਮੋਹਿਆ ।ਵੇਲ ਰੁੱਖ ਦੇ ਗਲ ਨੂੰ ਲੱਗੀਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਠ ਸੁਗੰਧੀਹੱਥ ਪੌਣ ਦਾ ਛੋਹਿਆ ।ਦੋਵੇਂ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਰੁਸ਼ਨਾਏਦੋ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਾ ਆ ਕੇਨੂਰ ਗੁਆਚਾ ਹੋਇਆ ।ਵੇ ਪਰਦੇਸੀਆਪੂਰਬ ਨੇ ਕੁਝ ਲੱਭਿਆਕਿਹੜੇ ਅੰਬਰ ਫੋਲ!ਜਿਉਂ ਹੱਥ ਕਟੋਰਾ ਦੁੱਧ ਦਾਵਿਚ ਕੇਸਰ ਦਿੱਤਾ ਘੋਲ।ਚਾਨਣ ਲਿੱਪੀ ਰਾਤ ਨੇਸੱਤ ਸਗੰਧਾਂ ਡੋਹਲਅੰਬਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੱਕੀਆਂਤਾਰਿਆਂ ਲਾ ਲਏ ਬੋਹਲਆਸਾਂ...

ਕਸਤੂਰੀ (1959)

ਚੇਤਰਚੇਤਰ ਦਾ ਵਣਜਾਰਾ ਆਇਆਬੁਚਕੀ ਮੋਢੇ ਚਾਈ ਵੇਅਸਾਂ ਵਿਹਾਜੀ ਪਿਆਰ-ਕਥੂਰੀਵੇਂਹਦੀ ਰਹੀ ਲੁਕਾਈ ਵੇਸਾਡਾ ਵਣਜ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰਕੱਲ੍ਹ ਹੱਸਦੀ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਦੁਨੀਆਂਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂਚੁਟਕੀ ਮੰਗਣ ਆਈ ਵੇਬਿਰਹਾ ਦਾ ਇੱਕ ਖਰਲ ਬਲੌਰੀਜਿੰਦੜੀ ਦਾ ਅਸਾਂ ਸੁਰਮਾ ਪੀਠਾਰੋਜ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰਬਰ ਆ ਕੇਮੰਗਦਾ ਇਕ ਸਲਾਈ ਵੇਦੋ ਅੱਖੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰਕੱਲ੍ਹ ਅਸਾਂ ਸੁਪਨੇ ਘੋਲੇਇਹ ਧਰਤੀ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵੇਹੜੇਚੁੰਨੀ ਰੰਗਣ ਆਈ ਵੇਕੱਖ ਕਾਣ ਦੀ ਝੁੱਗੀ ਸਾਡੀਜਿੰਦ ਦਾ ਮੂੜ੍ਹਾ ਕਿੱਥੇ ਡਾਹੀਏਸਾਡੇ ਘਰ ਅੱਜ ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਦੀਚਿਣਗ ਪ੍ਰਾਹੁਣੀ ਆਈ ਵੇਸਾਡੀ ਅੱਗ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰਸੂਰਜ ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਆਇਆਉਸ ਨੇ...